Andrzej Wierzbicki, syn Stanisława i Adeli, urodził się 27 października 1942 roku w Krakowie. Już od 1945 roku mieszkał w Warszawie, gdzie ukończył szkołę podstawową, a następnie Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej. Po zdaniu matury rozpoczął studia historyczne w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1967 roku obronił pracę magisterską, napisaną pod kierunkiem Rafała Gerbera, zatytułowaną “Wyzwolenie Bułgarii w świetle prasy rosyjskiej 1876-1878”. Od 15 marca 1967 do 31 maja 1969 roku pracował na stanowisku asystenta w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, które w tamtym czasie było oddziałem Muzeum Polskiego Ruchu Rewolucyjnego w Warszawie. Zatrudniony na stanowisku naukowo-badawczym, uczestniczył w seminariach doktoranckich z zakresu historii najnowszej prowadzonych przez Marię Turlejską.
Od 1 czerwca 1969 roku odbywał studia doktoranckie w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, z którym związał swą karierę naukową, poświęcając się historii historiografii. Już wiosną 1972 roku napisał, pod kierunkiem Andrzeja Feliksa Grabskiego, pracę doktorską Naród – państwo w polskiej myśli historycznej dwudziestolecia międzywojennego. Recenzentami pracy byli Marian Henryk Serejski i Marian Wojciechowski. Choć obaj historycy ocenili złożoną rozprawę bardzo wysoko (praca została później wydana drukiem przez Ossolineum i wyróżniona nagrodą w konkursie im. Wincentego Rzymowskiego), ze względu na dwuletnie oczekiwanie na recenzję Mariana Wojciechowskiego, tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie historii Andrzej Wierzbicki otrzymał dopiero w roku 1974. Młody doktorant w terminie wywiązał się ze swych obowiązków, zatem do czasu obrony pracy, z dniem 1 czerwca 1972 roku, został zatrudniony w Instytucie Historii PAN na stanowisku starszego asystenta, w Pracowni Dziejów Kultury, kierowanej przez Janusza Tazbira. W związku z tym, że kierownik dał pełną autonomię podległym sobie historykom historiografii, mogli oni kontynuować prace związane z zainicjowanym przez Ryszarda Przelaskowskiego Vademecum historiografii polskiej, które miało objąć okres od XVIII do XX wieku. Niestety, z przyczyn niezależnych od wykonawców, prace te zostały przerwane.
Wraz z uzyskaniem stopnia doktora Andrzej Wierzbicki został od dnia I sierpnia 1974 roku zatrudniony w Instytucie Historii PAN na stanowisku adiunkta, w Pracowni Dziejów Myśli Społecznej i Struktur Politycznych. Pracownią kierował Andrzej Feliks Grabski, a po nim Monika Senkowska-Gluck (obecnie Monika Haman). W pracowni tej przygotował swą rozprawę habilitacyjną Wschód – Zachód w koncepcjach dziejów Polski. Studium z dziejów polskiej myśli historycznej w dobie porozbiorowej, w efekcie czego, po przeprowadzeniu wymaganej procedury, Rada Naukowa Instytutu Historii PAN dnia 6 maja 1982 roku podjęła uchwałę o nadaniu mu stopnia naukowego doktora habilitowanego. W następstwie zatwierdzenia uchwały przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną do spraw kadr Naukowych, w 1984 roku został zatrudniony w Instytucie Historii PAN na stanowisku docenta. W latach 1977, 1980, 1986 jako stypendysta Ministerstwa Spraw Za granicznych Francji odbywał staże naukowe w Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales. Niezależnie od udziału w charakterze referenta w międzynarodowych konferencjach (m.m. Magdeburg, Praga, Rzym, Mińsk, Tyrnowo), wielokrotnie wyjeżdżał na pobyty badawcze do Paryża, Moskwy, Sankt Petersburga, Sofii. Po habilitacji, z krótszymi lub dłuższymi przerwami, prowadził wykłady i konwersatoria na studiach doktoranckich Instytutu Historii PAN, w Collegium Civitas oraz na Uniwersytecie Warszawskim. W wyniku realizacji zatwierdzonego przez Komitet Badań Naukowych projektu badawczego został autorem wyróżnionej przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej książki Historiografia polska doby romantyzmu (1999 rok).
Poza pracą naukową Andrzej Wierzbicki uczestniczył w pracach organizacyjnych Instytutu Historii PAN. Od 1981 do 1987 roku był sekretarzem dyrekcji, zaś od 1987 do 1990 roku sekretarzem Rady Naukowej. W 1987 roku został członkiem Rady Naukowej Instytutu Historii PAN. W latach 1990-1992 Andrzej Wierzbicki sprawował także funkcję przewodniczącego Komisji Historii Historiografii Komitetu Nauk Historycznych PAN. Od 31 stycznia 1991 do 31 grudnia 1996 roku był zastępcą dyrektora Instytutu Historii PAN do spraw naukowych. Od 1 stycznia 1992 roku pełnił obowiązki kierownika Pracowni Dziejów Myśli Społecznej i Politycznej.
Dorobek naukowy oraz opublikowana w 1993 roku monografia Spory o polską duszę. Z zagadnień i charakterologii narodowej w historiografii polskiej XIX i XX wieku (wydanie drugie, rozszerzone, w 2010 roku) stały się podstawą do wszczęcia postępowania o nadanie Andrzejowi Wierzbickiemu tytułu naukowego profesora. Praca została uznana przez recenzentów za wybitne osiągnięcie naukowe. W całym dorobku podkreślano nowatorstwo tematyczne i metodologiczne prac autora. Zgodnie z ówczesną procedurą, dnia 7 października 1993 roku Rada Naukowa Instytutu Historii PAN podjęła decyzję o nadaniu mu tytułu profesora; Prezydent RP podpisał nominację 25 kwietnia 1994 roku. W 2003 roku Andrzej Wierzbicki odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi.
Andrzej Wierzbicki jest twórcą i redaktorem naukowym serii wydawniczej Klio Polska. Studia i materiały z dziejów historiografii polskiej XIX-XX wieku, zapoczątkowanej w 2004 roku. (…) Prowadzone przez Profesora seminarium w ramach zebrań Pracowni Dziejów Myśli Społecznej i Politycznej Instytutu Historii PAN oraz wspomniana wyżej seria wydawnicza skupiają grono ponad dwudziestu badaczy historii historiografii z całego kraju (Gdańska, Lublina, Łodzi, Katowic, Krakowa, Piotrkowa Trybunalskiego, Poznania i Warszawy). Zarówno uczestnicy seminarium, jak i autorzy publikujący w Klio korzystali z merytorycznej pomocy jej redaktora naukowego. Tworzą środowisko wdzięcznych uczniów i współpracowników, dla których jest on autorytetem naukowym w badaniach nad polską myślą historyczną XIX i XX wieku.
Opracował Zbigniew Romek
(Powyższy biogram ukazał w: Profesorowi Andrzejowi Wierzbickiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 2012, Wyd. IH PAN – tamże ukazała się bibliografia prac profesora Andrzeja Wierzbickiego z lata 1971-2011.)
