Dobrochna Kałwa, “Zrozumieć robotne. Jak pisać kobiecą historię ludową i ustrzec się przed pokusą kulturowego zawłaszczenia”, czwartek, 9 czerwiec 2022, godz. 17:30 (ZOOM)
Zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach ogólnopolskich seminariów naukowych im. Jerzego Topolskiego, które odbędzie się w czwartek, 9 czerwca 2022 roku o godz. 17:30 (ZOOM). Profesor Dobrochna Kałwa przedstawi referat “Zrozumieć robotne. Jak pisać kobiecą historię ludową i ustrzec się przed pokusą kulturowego zawłaszczenia”
Abstrakt: Niniejsze wystąpienie to fragmenty przygotowywanej przeze mnie książki „Robotne. Kobieca historia ludowa”. Pierwszy dotyczy metodologicznych założeń i rozumienia pojęcia historii ludowej, które powstało w oparciu o krytyczne odczytanie koncepcji autorów książek, wchodzących do kanonu tego nurtu (z Leszczyńskim i Pobłockim na czele). Kolejno zastanawiam się nad walorami i słabościami proponowanych przez nich strategii narracyjnych i stojących za nimi ram teoretycznych. Historię ludową oglądam przez pryzmat płci i stawiam pytanie o funkcje i znaczenia pojawiające się w narracjach ludowych wraz z wprowadzeniem kobiecych bohaterek. W zakończeniu przedstawiam również własną propozycję kobiecej historii ludowej, zbudowanej wokół kategorii doświadczenia i sprawczości. W drugiej części wystąpienia przedstawię studium przypadku, które będzie praktyczną realizacją teoretycznych założeń, jak i ilustracją towarzyszących badaniom wątpliwości. Wśród nich na pierwszy plan wysuwa się problem kulturowego zawłaszczenia, które legitymizować występowanie w roli spadkobierców ofiar i przemawianie w ich imieniu. Drugim problemem, który pośrednio wynika ze specyficznie ukształtowanych relacji władzy między podmiotem a przedmiotem badań, dotyczy zjawiska, które określam mianem sprawczości zredukowanej. Czy nieuniknione w tej sytuacji napięcia można przezwyciężyć, a jeśli tak, to w jaki sposób i z jakim efektem?
Biogram: dr hab. Dobrochna Kałwa – historyczka, pracuje na Uniwersytecie Warszawskim, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania badawcze: historia z perspektywy płci kulturowej, metodologia oral history, antropologia historyczna. Członkini zarządu International Federation of Research for Women’s History, Komisji Historii Kobiet przy Komitecie Nauk Historycznych PAN, redakcji “Aspasia. The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women’s and Gender History”. Stypendystka Fullbrighta, Brzezi Lanckorońskich, Narodowego Centrum Nauki (Historia gender jako przedmiot wiedzy: teoretyczne ramy i praktyka badawcza polskich studiów nad przeszłością kobiet na tle międzynarodowym), Leibniz-Zentrum für Zeithistorische Forschung (ZZF) w Poczdamie (Diverse legacies — divided movement. History of women’s organizations in Poland 1980-2010). Współzałożycielka Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej. Główne publikacje: „Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej. Dylematy środowisk kobiecych”, “Migration als Ressource. Zur Pendelmigration polnischer Frauen in Privathaushalte der Bundesrepublik“, “From mentalities to anthropological history. Theory and methods”, „Historia zwyczajnych kobiet i zwyczajnych mężczyzn. Dzieje społeczne w perspektywie gender”. Obecnie pracuje nad książką: „Robotne. Kobieca historia ludowa”.
Lektury:
Adam Leszczyński, Ludowa historia Polski, Warszawa 2020, s. 534-572.
Kacper Pobłocki, Globalna historia ludowa a problem niewoli w dawnej Polsce, „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej“, 2020, nr 27, s. 196-206.
Plik do pobrania - Leszczynski_esej_o_metodzie_Poblocki_Globalna_historia_udowa.pdf