Krzysztof Brzechczyn, “Dywersyfikacja ideowo-programowa Solidarności w latach 1986-1988. Próba analizy teoretycznej”, czwartek, 19 stycznia 2023 r., godz. 17:30 (ZOOM)
Zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach ogólnopolskich seminariów naukowych im. Jerzego Topolskiego, które odbędzie się w czwartek, 19 stycznia 2023 roku o godz. 17:30 (ZOOM). Profesor Krzysztof Brzechczyn przedstawi referat “Dywersyfikacja ideowo-programowa Solidarności w latach 1986-1988. Próba analizy teoretycznej”.
Abstrakt: Referat oparty jest na rozważaniach przedstawionych w mojej najnowszej książce Umysł solidarnościowy. Geneza i ewolucja myśli społeczno-politycznej „Solidarności” w latach 1980-1989 (Warszawa-Poznań 2022). Opisuję w niej – w oparciu o skonstruowany model ewolucji ideowej – ideowo-programowy rozwój Solidarności przechodzący przez trzy fazy: 1980-81, 1981-1986 i 1986-1989. Każda z tych faz była determinowana przez zmiany globalnych relacji pomiędzy aparatem partyjno-państwowy sprawującym władzę polityczną, gospodarczą i ideologiczną naraz a „społeczeństwem niezależnym” wymuszających zarówno reinterpretację sytuacji społeczno-politycznej, jak i korektę linii programowej Związku. W swoim referacie ograniczam się do przedstawienia zarysowujących się podziałów ideowych w Solidarności jesienią 1986 r. Wtedy w społeczeństwie polskim zaczęła się ponownie rysować możliwość zawarcia kompromisu między trój-władzą a ruchem Solidarności. W referacie przedstawiam narastające podziały ideowe w szeroko pojętym ruchu Solidarności, które później doprowadziły do wyłonienia się dwóch nurtów: centrowo-kompromisowego (nazywanego w ówczesnym oficjalnym języku „opozycją konstruktywną”) i radykalno-niepodległościowego (oficjalnie określanego mianem „opozycji niekonstruktywnej”). Wspomnianą dywersyfikację ideową analizuję w czterech wymiarach: aksjologiczno-normatywnym, diagnostyczno-deskryptywnym, pragmatyczno-dyrektywalnym i argumentatywno-retorycznym.
Krzysztof Brzechczyn– profesor nauk humanistycznych na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i w Oddziałowym Biurze Badań Historycznych IPN w Poznaniu Zainteresowania badawcze: filozofia historii, filozofia polityki, filozofia społeczna historia najnowsza, historia myśli politycznej, teoria i metodologia historii. Autor książek: Odrębność historyczna Europy Środkowej. Studium metodologiczne (Poznań, Humaniora 1998; rozszerzone wydanie: The Historical Distinctiveness of Central Europe: A Study in the Philosophy of History, Berlin, Peter Lang 2020), O wielości linii rozwojowych w procesie historycznym. Próba interpretacji ewolucji społeczeństwa meksykańskiego (Poznań, Wydawnictwo UAM 2004), O ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980–1981. Studium z filozofii społecznej (Poznań Wyd, WNS UAM 2013). Redaktor prac zbiorowych: Obrazy PRL. O konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce (Poznań, IPN, 2008), Idealization XIII: Modeling in History (Amsterdam/New York, NY: Rodopi 2009), Thinking about Provincialism in Thinking (Amsterdam/New York, NY: Rodopi, 2012, z K. Paprzycką), Idealization XIV: Models in Science (Leiden/Boston: Brill 2016, z G. Borbone), Towards a Revival of Analytical Philosophy of History. Around Paul A. Roth’s Vision of Historical Sciences (Leiden/Boston: Brill 2018), New Perspectives in Transnational History of Communism in East Central Europe (Berlin: Peter Lang, 2019); New Developments in the Theory of the Historical Process: Polish Contributions to Non-Marxian Historical Materialism (Leiden/Boston: Brill 2022), Non-Marxian Historical Materialism: Reconstructions and Comparisons (Leiden/Boston: Brill 2022). Wydał zbiór pism Chrisa Lorenza, Przekraczanie granic. Eseje z filozofii historii i teorii historiografii (Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2009) i Leszka Nowaka, Polska droga od socjalizmu. Pisma polityczne 1980-1989 (Poznań: IPN 2011).
Lektury: (publikacje są dostępne online na portalu academia.edu – tutaj)
Krzysztof Brzechczyn, O ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980–1981. Studium z filozofii społecznej (Poznań Wyd, WNS UAM 2013), ss. 19-48.
Krzysztof Brzechczyn, Kompromis przy Okrągłym Stole. Próba modelu, w: K. Brzechczyn (red.), Interpretacje upadku komunizmu w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. Poznań, 2011, s. 87–107.
Krzysztof Brzechczyn, Program i myśl polityczna NSZZ “Solidarność”, w: Ł. Kamiński, G. Waligóra (red.), NSZZ “Solidarność”, 1980-1989, t. 2: Ruch społeczny. Warszawa, s. 13-74.
